Nieuws

Hoe werd er ingezoomd op het jonge kind en waarom?

Bij één gezin één plan gaan we op stap met gezinnen waarbij kinderen aanwezig zijn van 0 t.e.m. 25 jaar. Dit is een brede groep en niet elk kind wordt op dezelfde manier betrokken in een begeleiding. De bedoeling van onze themamaand was om stil te staan bij hoe jonge kinderen (baby’s, peuters, kleuters en langere schoolkinderen) betrokken konden worden in een begeleiding. Collega’s die gespecialiseerd zijn in het werken met jonge kinderen brachten hun kennis over, haalden belangrijke aandachtspunten aan… Er werd gekozen om elke week een nieuwsbrief met enkele wist-je-datjes te verspreiden onder de collega’s over de verschillende ontwikkelingsfasen (baby, peuter, kleuter en lagere schoolkind). In onze bureaus legden we ook tijdschriften, folders… rond het jonge kind. Ieder van ons kreeg ook een aantal brochures van Kind&Gezin. Deze dienst stelde zich ook voor aan ons. Daarnaast werkten we een themadag uit.

Tijdens deze themadag zoomden we meer in op welke methodieken er reeds bestaan voor het jonge kind, brachten we een bezoek aan de moederorganisaties ‘Ten Anker’ en ‘CKG Kapoentje’ om kennis te maken met hun aanbod. We vonden het ook belangrijk om stil te staan bij de IMH-visie. Kinderen komen namelijk tot leren als ze zich goed voelen. Dit goed voelen start al vanaf heel jonge leeftijd door het hechtingsproces dat kinderen aangaan met hun ouders. Hieronder vind je uitleg rond de IMH-visie.

IMH is een visie waarvan de afkorting Infant Mental Health betekent. Het gaat hier om de mentale gezondheid van het jonge kind, meer specifiek de leeftijd van 0 tot 3 jaar. Inclusief de prenatale periode vanaf -9 maanden (en met uitbreiding tot 5 jaar). Deze periode is cruciaal voor de ontwikkeling van het kind en hoe hij in het verdere leven zal staan.

Een baby is een hulploos wezentje als het geboren wordt. Baby’s zijn dus afhankelijk van hun zorgomgeving om te ontwikkelen. Wij zijn als volwassen verantwoordelijk om te voorzien in de brede behoeften van de ontwikkeling van een baby.

Wat tussen een jong kind en volwassene gebeurt is meer dan inprenting, voeding, troost of gehechtheid… Het is een ingewikkeld samenspel van verschillende factoren: genetisch, somatisch, relationeel, emotioneel, neurobiologisch en sociaal. Dit komt tot uiting in gedrag, emotie en beleving van zowel het kind als de ouder of de zorgdrager.

Een baby met een goede ‘mental health’ is een baby met een gezonde sociale en emotionele ontwikkeling. Dit wil zeggen dat ze emoties kunnen ervaren, reguleren en tot uitdrukking kunnen brengen. Dat ze een hechte en veilige relatie kunnen aan gaan en dat ze hun omgeving kunnen exploreren en kunnen leren.

Optimale groei en ontwikkeling vindt plaats binnen een zorgende relatie. Binnen de ouder-kind interacties spelen zich essentiële ervaringen af. De manier waarop vroege ouder-kindrelaties zich uittekenen, bepaalt in grote mate de wijze waarop het gedrag en ontwikkeling van het kind tot uiting zal komen.

De vroege ervaringen doen er wel degelijk toe! Chronische/toxische stress verstoort de hersenontwikkeling, zeker bij jonge kinderen. Ze hebben een lagere stressdrempel, kleinere hersenen, aandachts- en geheugenfunctie is slechter, minder zelfsturing en controle… Jonge kinderen zijn zeer verweven met en afhankelijk van hun context. Er is een wederzijdse beïnvloeding. Ouder-kind relaties zijn de weg waarlangs het kind risicofactoren van de omgeving ervaart. Wanneer een kind bijvoorbeeld opgroeit in een kansarm gezin waar veel stress heerst, heeft dit zijn effect op de ouder-kindrelatie.

De essentiële component tijdens IMH interventies is de ouder-kind relatie in kaart brengen, ondersteunen en versterken. We proberen de ouderlijke vaardigheden te versterken en de beleving positiever te laten worden. We proberen andere zorgdragers buiten het gezin ook te betrekken.

IMH is een discipline gebaseerd op kracht. Veerkracht is het vertrekpunt. We identificeren krachten die competenties ondersteunen, problemen helpen aanpakken, zonder de kwetsbaarheden over het hoofd te zien. We kijken dus naar het complexe geheel van krachten en kwetsbaarheden en zoeken naar aanknopingspunten die het evenwicht kunnen verbeteren.

Micha Milh en Marieke Hoornaert